آمادگی برای آزمایش خون میتواند دشوار باشد، به خصوص وقتی صحبت از ناشتا بودن باشد. چرا برخی از آزمایشها نیاز به صرف نظر کردن از صبحانه دارند؟ این موضوع چه تأثیری بر نتایج شما دارد؟ این مقاله ما به آزمایشهای خون حیاتی که نیاز به ناشتا بودن دارند، میپردازد و دستورالعملهای تخصصی در مورد نحوه صحیح ناشتا بودن ارائه میدهد.
ناشتا بودن قبل از آزمایش خون همیشه ضروری نیست. آزمایشهایی که عملکرد کلیه، کبد و تیروئید را ارزیابی میکنند، و همچنین شمارش خون، هورمونها و آزمایشهای عفونت، عموماً تحت تأثیر مصرف غذا قرار نمیگیرند و نیازی به ناشتا بودن ندارند.
با این حال، برخی از آزمایشهای خون خاص برای اطمینان از صحت نتایج نیاز به ناشتا بودن دارند.
چه آزمایش خونهایی نیاز به ناشتا بودن دارند و چرا؟
برخی آزمایشهای خون نیاز به ناشتا بودن دارند زیرا غذا و نوشیدنیها میتوانند بر موادی که اندازهگیری میشوند تأثیر بگذارند. در اینجا آزمایشهای کلیدی که معمولاً برای آزمایش خون نیاز به ناشتا بودن دارند، آورده شده است: چک لیست آزمایشهای آزمایشگاهی آزمایش گلوکز: این آزمایش سطح قند خون را اندازهگیری میکند و معمولاً برای تشخیص دیابت استفاده میشود. ناشتا بودن تضمین میکند که مصرف غذا به طور موقت قند خون را بالا نمیبرد، که میتواند منجر به نتایج نادرست شود. آزمایش چربی: این آزمایش سطح کلسترول، تری گلیسیرید، LDL و HDL را در خون اندازهگیری میکند. پس از خوردن غذا، به ویژه سطح گلوکز خون و تری گلیسیرید میتواند افزایش یابد و ارزیابی دقیق سطوح پایه شما را دشوار میکند. آزمایش آهن: این آزمایش برای ارزیابی انواع خاصی از کمخونی استفاده میشود که میتوان از طریق آزمایش خون آنها را شناسایی کرد. خوردن میتواند به طور موقت سطح آهن را کاهش دهد، که ممکن است بر دقت آزمایش تأثیر بگذارد.
چه مدت باید ناشتا باشید و دستورالعملها چیست؟
هنگام ناشتا بودن برای آزمایش خون، معمولاً توصیه میشود از خوردن یا آشامیدن هر چیزی به جز آب به مدت ۸ تا ۱۰ ساعت قبل از آزمایش خودداری کنید. در اینجا چند دستورالعمل برای رعایت وجود دارد:
از نوشیدنیها و غذاها پرهیز کنید:
باید در طول دوره ناشتا بودن از مصرف هرگونه غذا، نوشیدنی (به غیر از آب)، آدامس یا حتی سیگار کشیدن خودداری کنید.
شب قبل از آزمايش، يک وعده غذايی سبک مجاز میباشد. هرگونه وعده غذايی سنگين و پرکالری بر نتايج آزمايشات تاثير منفی میگذارد. قبل از آزمايش نبايد چای، قهوه وآب ميوه بنوشيد. نوشيدن آب بدون اشکال است. مگر آنکه محدوديت در مصرف آب توسط پزشک معالج تذکر داده شده باشد
ساعت قبل از آزمايش نبايد آدامس بجويد و از شکلات های مختلف، مينيت (ترکيبات نعناع دار)، شربتهای سينه يا قرصهای نرمکننده گلو استفاده نماييد.
قبل از آزمايش نبايد فعاليت شديد بدني، تمرين و ورزش نماييد. اين موارد بدليل تحريک سيستم گوارش منجر به تغيير در نتايج آزمايشات ميگردد.
آزمايشهاي چربی خون و تری گليسيريد (يکي از چربیهای خون) حداقل نياز به ۱۲ ساعت ناشتائی دارد.
برای انجام آزمايش نيتروژن اوره خون ۸ ساعت ناشتايی کافی است. به علاوه بيمار بايد حداقل در طی ۳-۲ روز پيش از انجام آزمايش از مصرف غذاهاي حاوي گوشت زياد خودداري نمايد.
آزمون تعيين عيار پادتن ضدميکروب هليکوباکترپيلوری که يکی از عوامل مهم مولد ورم و زخمهای معده است نياز به آمادگي خاصی ندارد اما بهتراست که بيمار شب قبل غذای چرب مصرف نکند زيرا افزايش چربی خون ميتواند نتيجه اين آزمايش را مخدوش نمايد
هر چند انجام آزمايش هورمونهای تيروئيد نياز به رعايت محدوديت مصرف غذا و مايعات ندارد اما به علت اثری که افزايش چربی خون بر نتايج آزمايشات تيروئيد دارد، حداقل ۳ ساعت قبل از آزمايش غذا ميل نفرمائيد. در صورت مصرف دارو حتماً با پزشک مربوطه در صورت قطع و يا ادامه مصرف آنها گفتگو نمائيد و در صورت مصرف دارو آزمايشگاه را مطلع کنيد.
در مورد داروها احتیاط کنید:
در حالی که اکثر داروها را میتوان طبق معمول مصرف کرد، با پزشک خود مشورت کنید تا مشخص شود که آیا مصرف هر یک از داروهای شما هنگام ناشتا بودن باید متوقف شود یا به طور متفاوتی مصرف شود.
آزمایشهای صبحگاهی:
برای اکثر آزمایشهای خون ناشتا، توصیه میشود آزمایش خود را صبح زود پس از ناشتا بودن در طول شب برنامهریزی کنید. این میتواند به اطمینان از نتایج دقیقتر کمک کند. به جز مواردی که توسط پزشک معالج يا آزمايشگاه تعيين میگردد.
آیا آزمایش خون باید صبح انجام شود؟
در حالی که اکثر آزمایشهای خون را میتوان در هر ساعتی از روز انجام داد، برخی از آزمایشها هنگام انجام در صبح نتایج دقیقتری ارائه میدهند. برخی از این آزمایش ها عبارتند از:
آزمایشهای هورمونی: آزمایش هورمونهایی مانند کورتیزول و تستوسترون اغلب در صبح انجام میشوند زیرا این هورمونها در اوایل روز به اوج خود میرسند.
آزمایش ادرار و خلط: ادرار و خلط اول صبح غلیظتر هستند و این باعث میشود که برای تشخیص مواردی مانند بارداری، نشت پروتئین یا عفونتهایی مانند سل و بیماریهای مقاربتی که ممکن است در آزمایش خون نیز ارزیابی شوند، مؤثرتر باشند.
نتیجهگیری
درک اینکه کدام آزمایشهای خون نیاز به ناشتا بودن دارند و نحوه آمادهسازی صحیح میتواند به اطمینان از صحت نتایج آزمایش شما کمک کند. همیشه دستورالعملهای ارائهدهنده خدمات درمانی خود را در مورد ناشتا بودن برای آزمایش خون و سایر آمادگیهای آزمایش دنبال کنید. اگر مطمئن نیستید که آیا ناشتا بودن برای آزمایش شما ضروری است یا خیر، با پزشک یا تیم پزشکی خود مشورت کنید.